انجمن فیزیک بهداشت آمریکا ( http://www.hps.org) یک انجمن علمی غیر انتفاعی و غیر دولتی است که از سال ۱۹۵۶ تشکیل شده است و یکی از معتبرترین انجمنهای علمی در زمینه حفاظت در برابر اشعه در دنیاست. این انجمن از متخصصین حفاظت در برابر اشعه تشکیل شده و هدفش ارتقای ایمنی پرتوی به صورت علمی و عملی است. اخیرا بیانیه‌ای در خصوص ریسک واقعی پرتوها ( RADIATION RISK IN PERSPECTIVE ) منتشر کرده است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است سعی می شود تا قسمتهای حایز اهمیت آن به مرور در کانال تلگرامی انجمن و کل متن به فارسی در وبسایت انجمن قرار گیرد.

انجمن فیزیک بهداشت توصیه می کند که برای افرادی که پرتوگیری آنها ناشی از پرتوهای یونساز در حدود مقدار پرتوگیری از زمینه طبیعی است به علت عدم قطعیت آماری بالایی که در این حدود وجود دارد، تخمین ریسک انجام نشود
متوسط دز موثر ناشی از پرتوگیری از زمینه طبیعی محیط در ایالات متحده آمریکا حدود ۳ میلی سیورت در سال است. یک فرد احتمالا در ۱۷ سال ابتدایی زندگیش از زمینه طبیعی محیط حدود ۵۰ میلی سیورت و در ۸۰ سال طول زندگیش حدود ۲۵۰ میلی سیورت دریافت می‌کند.
متوسط دز موثر ناشی از پرتوگیری از زمینه طبیعی محیط در ایالات متحده آمریکا حدود ۳ میلی سیورت در سال است. یک فرد احتمالا در ۱۷ سال ابتدایی زندگیش از زمینه طبیعی محیط حدود ۵۰ میلی سیورت و در ۸۰ سال طول زندگیش حدود ۲۵۰ میلی سیورت دریافت می‌کند.
اطلاعات علمی زیاد و قانع کننده‌ای وجود دارد که که نشان می‌دهد به دنبال پرتوگیری از دزهای بالا اثرات سوئ بر روی سلامتی وجود دارد (چندین برابر زمینه طبیعی). اما برای مقادیر کمتر از۱۰۰ میلی سیورت بیش از زمینه (یعنی زمینه به اضافه ۱۰۰ میلی سیورت) ناشی از تمامی منابع، تاثیرات مشاهده شده ناشی از پرتوگیری بر روی سلامتی از نظر آماری تفاوتی با صفر ندارد.
دانشمندان ریسک پرتوها را با استفاده ازفرضیات متعددی ارزیابی و برآورد می‌کنند مجموع این فرضیات ممکن است به نتایجی غیر واقعی از تخمین ریسک برای هر سناریو پرتوگیری منجر شود.

برای مقاصد حفاظت در برابر اشعه و تعیین حدود پرتوگیری، رویه‌ها و استانداردها بر اساس این فرض قابل تردید بنا شده اند که هر مقداری از پرتوگیری، هرچقدر کم، می‌تواند بر روی سلامتی تاثیرات زیانباری بر جای گذارد مانند سرطان و اثرات روی نسلهای آینده. اساس فرضیه خطی و بدون آستانه بودن (LNT) این است که اثرات زیانبار کاملا متناسب با دز دریافتی است. اما به علت عدم قطعیت‌های آماری در پاسخ بیولوژیکی به پرتوها در سطح زمینه طبیعی، فرضیه خطی و بدون آستانه بودن (LNT) نمی‌تواند از سرطانهایی که در آینده ممکن است ایجاد شود پیش بینی قابل قبولی ارائه نماید.

اثرات پرتوها در سطح مولکولی غیرخطی هستند
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ارتباط دز-پاسخ غیرخطی است. داده های علمی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد فرضیه خطی و بدون آستانه بودن (LNT)، ارتباط دز-پاسخ را بیش از حد ساده سازی کرده است. خطی بودن اثرات با دز در دزهای پایین برای برخی سرطانها نظیر سرطان استخوان، Lymphoma و chronic lymphocytic leukemia احتمالا صحیح نیست. اثرات ژنتیکی بر روی نسلهای آینده نیز هیچگاه در مطالعات انسانی مشاهده نشده است.

مطالعات اخیر در زمینه دز-پایین نشان می‌دهد مکانیسمهای پاسخ بیولژیکی مانند بازسازی DNA، اثر همسایگی (Bystander Effect) و پاسخ تطبیقی تغییرات به وجود آمده در اثر پرتو را تعدیل می‌کند. تحولات سلولی که به سرطانی شدن در اثر جهش مواد ژنتیکی منجر می‌شوند پیچیده و چند مرحله‌ای به نظر می‌آیند که در فرضیه خطی و بدون آستانه بودن (LNT) دیده نشده است.

اثرات زیانبار بر روی سلامتی برای دزهای زیر ۱۰۰ میلی سیورت به گونه ای که تکرار پذیر نیز باشد نشان داده نشده است
به خاطر عدم قطعیت آماری بالایی که وجود دارد، مطالعات اپیدمیولوژیکی برای دزهای موثر زیر ۱۰۰ میلی سیورت تخمینهایی که تکرار پذیر باشند برای ریسک پرتوی ارائه نمی دهند. اساسا رایطه دز-پاسخ در سطح مولکولی عمدتا غیر خطی است. نرخ پایین وقوع اثرات بیولوژیکی ناشی از پرتوگیری در مقایسه با نرخ طبیعی وقوع همین اثرات، کاربرد ضرایب ریسک پرتوی برای دزهای موثر زیر ۱۰۰ میلی سیورت را محدود می کند.
ارجاع به عدد ۱۰۰ میلی سیورت در این بیانیه نباید به این معنا تفسیر شود که برای دزهای بالای ۱۰۰ میلی سیورت اثرات بر روی سلامتی به خوبی مشخص شده اند. برای اثرات تصادفی ناشی از پرتوگیریهای بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی سیورت با توجه به افرادی که پرتوگیری کرده اند، آهنگ پرتوگیری، اعضا و بافتهایی که پرتوگیری کرده اند، و سایر عوامل عدم قطعیتهای قابل توجهی وجود دارد. باید به این نکته هم توجه کرد که مطالعات اپیدمیولوژیکی معمولا مقدار پرتوگیری طبیعی را در دز افرادی که پرتوگیری شغلی یا پزشکی داشته اند، لحاظ نمی‌کنند. در نتیجه عدد ۱۰۰ میلی سیورت در این بیانیه قاعدتا باید ۱۰۰ میلی سیورت بیش از زمینه طبیعی در نظر گرفته شود

مسئله آهنگ دز
تخمین ریسکی که برای برآورد اثرات زیانبار پرتوها در افراد یا جوامع استفاده می شود بر اساس مطالعات اپیدمیولوژیکی بازماندگان بمبهای اتمی در ژاپن یا جمعیتهایی که دزهای بالایی با آهنگ دز بالا دریافت کرده اند، می باشد. مطالعات مولکولی، سلولی و حیوانی نشان می دهد نمونه های بیولوژیکی در هر سطحی پاسخی که به آهنگ دز پایین می دهند از پاسخی که به همان دز ولی با آهنگ دز بالا می دهند پایینتر است. مطالعات اپیدمیولوژیکی نتوانسته اند به صورت تکرار پذیر نشان دهند که افرادی که برای مدت چندین سال و به صورت طولانی دزهای کم (کمتر از ۱۰۰ میلی سیورت) دریافت کرده اند اثرات زیانباری به وجود می‌آید.

دز جمعی و برنامه‌ریزی حفاظت در برابر اشعه
یک روشی که در خیلی موارد استفاده میشود، این بیانیه توصیه نمیکندف این است که ریسک محاسبه شده برای دزهای بالا را برونیابی می کند و به دزهای پایین هم تعمیم می دهد. برونیابی ممکن است روش مفید و راحتی برای دستورالعملهای حفاظت در برابر اشعه باشد. اما هنگامی که برای پبش بینی وقوع سرطان در آینده برای جمعیتی که پرتوگیری کرده اند به کار می رود، ضریب کوچک ریسک در تعداد بسیار بالای جمعیت ضرب می شود و در نتیجه به یک ادعای بدون دلیل از تعداد سرطان در جمعیت پرتوگیری کرده منجر می شود.
عدم قطعیتهای قابل ملاحظه در دزیمتری افراد از مشخصات مطالعات اپیدمیولوژیکی است. دز حقیقی و پاسخ فرد به پرتوگیری ممکن است خیلی متفاوت باشد. در نتیجه دز جمعی مردم ( مجموع دزهای موثر افراد که بر حسب واحد نفر-سیورت بیان می شود) عددی است با عدم قطعیت خیلی زیاد. از آنجایی که ضریب ریسک پرتوی در دزهای پایین مشخص نیست، دزهای افراد برای محاسبه دز جمعیت هم عدم قطعیت دارد، عدم قطعیت حاصل از هریک از اجزای تشکیل دهنده بیشتر است و نباید با اطمینان برای پیش بینی وقوع سرطان در جمعیت پرتوگیری کرده به کار رود.
دز موثر برای ریسک اثرات قطعی که در زمان کوتاه به وجود می‌آیند تعریف نشده است
مفهوم دز موثر صرفا برای مقاصد حفاظت در برابر اشعه برای فرد مرجع به کار می رود و نباید برای ریسک بیولوژیکی استفاده شود. از آنجایی که ضرایب وزنی پرتو که برای محاسبه دز موثر به کار می روند صرفا بر اساس اثرات تصادفی محاسبه شده اند، دز موثر برای اثرات قطعی کاربرد ندارد. در نتیجه دز موثر نباید برای ارزیابی سمیت بافتها یا اندام ناشی از اشعه به کار رود.