رادن یک گاز پرتوزای بی رنگ، بی بو، بدون مزه و از نظر شیمیایی بی اثرمی باشد. و تنها با استفاده از دستگاههای مخصوص اندازه گیری رادن می توان وجود آن را تشخیص داد. گاز رادن از تلاشی اورانیم طبیعی موجود در خاک ، آب و صخره ها بوجود می آید. رادن تولید شده نیز، ذرات پرتو زای دیگری تولید می کند که دختران رادن نامیده می شوند.

اثرات رادن بر سلامت انسانها
رادن موجود در هوا از طریق تنفس وارد ریه انسانها می شود. سپس رادن در ریه تلاشی می نماید و ذره آلفا انتشار میدهد. ذره آلفا دارای جرم سنگین و بار الکتریکی دو برابر الکترون با علامت مثبت است . ذره آلفا انتشار یافته در ریه، دارای انرژی است . که این انرژی باعث حرکت ذره در بافتهای ریه می شود، و بتدریج در مسیر حرکت و برخورد با سلول بافتهای ریه یونسازی نموده، تا زمانی که انرژی خود را کاملا از دست داده و متوقف شود.  انرژی ذره آلفا که توسط بافتها جذب می شود باعث آسیب به بافت و یا مرگ آنها می شود. بنابراین در صورتیکه هوای تنفسی حاوی رادن بمقدار زیاد باشد، بافتهای ریه بتدریج  آسیب می بینند. که در دراز مدت می تواند  باعث سرطانی شدن  اینگونه بافتها شود.

بر اساس تحقیقات بین المللی بعد از سیگار، رادن بعنوان مهمترین عامل سرطان ریه شناخته شده است. بخصوص افراد سیگاری که هوای داخل منازل آنها، حاوی مقدار زیاد رادن باشد احتمال ابتلا آنها به سرطان ریه به مراتب بالاتر از سایر افراد است. همچنین طبق گزارش کمیته علمی اثرات پرتوهای اتمی سازمان ملل (UNSCEAR 1977)  بطور متوسط نیمی از پرتوگیری (معادل دز مؤثر)  سالانه مردم در مناطقی که از نظر پرتوزائی عادی هستند ناشی از رادن و دختران آن است (year/mSv 2).

راههای ورود رادن به فضاهای بسته
رادن موجود در خاک بتدریج در زیر ساختمان تجمع مینماید و فشار آن بالا می رود و چون فشار هوا در داخل ساختمان معمولا کمتر  فشار در داخل خاک است باعث می شود که رادن موجود در خاک از طریق کف و دیوارها به داخل ساختمان منتقل شده و مقدار آن زیاد شود.

وجود ترک در دیوارها ، محلهای عبور شبکه تاسیسات ساختمان  و هرگونه منفذ و روزنه در اتصالات و مصا لح ساختمان می تواند در عبور رادن به داخل ساختمان مؤ ثر واقع شود. بیشترین مقدار رادن در زیرزمین و سپس در طبقات اولیه ساختمان وجود دارد.  بطور خلاصه راههای ورود رادن به داخل ساختمان را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد:

۱٫    شکافها در کف ساختمان
۲٫    اتصالات ساختمانی
۳٫    شکافها در دیوارها
۴٫    درزها در اطراف لوله های سرویسهای بهداشتی
۵٫    فضاهای خالی داخل دیوارها
۶٫    آبهای مصرفی در داخل حمام و آشپزخانه

رادن در آب قابل حل می باشد، و  بخصوص درآب چاه احتمال وجود آن بیشتر است . معمولا در صد بسیار کمی از رادن موجود در آب (۰۱/۰ درصد) رها شده و وارد هوا می شود.

منابع انتقال رادن به جو (Outdoor)
اورانیم طبیعی و رسوبات آن، در خاک پوسته زمین، سنگ گرانیت  و صخره ها در سراسر کره زمین موجود میباشند. و در نتیجه در مصالح ساختمانی نیز با غلظت های متفاوت یافت می شوند.  رادن تولید شده در خاک و یا مصالح ساختمانی به تدریج وارد هوای محیط اطراف ما می شود. نرخ متوسط خروج رادن از خاک برابر pCi/m2s 5/0 می باشد. بطور کلی می توان منابع انتقال رادن به هوا را به بصورت زیر بیان کرد:

۱-    انتقال از خاک:  80 درصد رادن پخش شده در اتمسفر از این طریق بوجود می آید
•    رادیوم -۲۲۶( در اصل اورانیوم-۲۳۸) موجود در خاک و لایه های زمین باعث تولید رادن می شوند بعنوان مثال در سنگ گرانیت بطور متوسط pCi/gr 6/1 معادل ppm  8/4 اورانیوم وجود دارد.
•    مقدار متوسط اورانیوم برای سنگ در پوسته زمین pCi/gr 1 و برای خاک pCi/gr 7/0 می باشد.
۲-    انتقال از آبهای زمینی
۳-     ایجاد رادن ناشی از منابع گاز طبیعی، احتراق زغال سنگ و برخی صنایع بشری و غیره

منابع تولید رادن در محیطهای داخلی( Indoor)
۱-    خاک و سنگهای زیرین ساختمان
۲-    مواد ساختمانی به کار رفته ( سنگ و شن و ماسه )
۳-    آبهای مورد استفاده در خانه ( آشپزخانه و حمام)

روشهای اندازه گیری رادن
۱٫    اندازه گیری کوتاه مدت:  معمولا چند ساعت تا چندین روز بنابر نوع و روش به کار گرفته شده زمان لازم است از تستهای کوتاه مدت می توان به روش به کارگیری چارکول و تستهای مونیتورینگ پیوسته اشاره کرد.  هر یک از این تستها می تواند به طور دقیق مقدار رادن را اندازه گیری کند،  اگر چه در بعضی از اندازه گیریها تغییراتی به چشم می خورد که میتواند ناشی از زمانهای مختلف اندازه گیری،  تغییر در شرایط محیطی (باز شدن پنجره ها و …)  باشد که این تغییرات در غلظت رادن طبیعی است.
۲٫    اندازه گیری بلند مدت:  اندازه گیری بلند مدت در یک خانه معمولا چند ماهه و یا فصلی انجام می شود.  در این روش که به روش غیرفعال نیز معروف است،  رادن به طور طبیعی به داخل سیستم اندازه گیری نفوذ کرده و ثبت میگردد.  در این روش زمان طولانی تری نسبت به روش قبل مورد نیاز می باشد.

روشهاي كاهش رادن در خانه ها
روشهاي كاهش رادن در خانه ها از نظر پيچيدگي ، تاثير بلند مدت در كاهش رادن و هزينه ها تفاوت قابل ملاحظه اي با يكديگر دارند. مؤثر بودن هر يك از روشهاي كاهش رادن به خصوصيات ذاتي خانه، سطح رادن در آن و روشهاي ورودي گاز رادن بستگي دارد. براي حصول نتيجه بهتر ممكن است يك روش و يا تركيبي از روشها بكار گرفته شود .( مخصوصاٌ وقتي سطح رادن بالا باشد)
براي ايجاد يك مكان با سطح رادن قابل قبول نياز به بكار گيري افراد متبحر و متخصص در اين حرفه مي باشد اگر چه در بسياري از موارد صاحبان خانه ها مي توانند با اقدامات اوليه و كم هزينه كمك شاياني به كاهش سطح رادن در خانه هاي خود بنمايند.
اقدامات لازم جهت كاهش رادن عبارتند از:

•    بستن وروديهاي اصلي رادن
–    بيشتر مجاري ومنافظ موجود در فونداسيون كه ممكن است رادن از آنجا به داخل ساختمان نفوذ كند كوچك و ناپيدا هستند اگر چه بعضي از آنها ممكن است بزرگ و قابل ديدن باشند. اين مجاري بايد به طريق مناسب و مقتضي بسته شوند.

•    بكارگيري سيستم لوله هاي خروج گاز (Vent) و هواكش (fan) كه مي تواند رادن را از محيط داخل به خارج هدايت كند.
•    بكارگيري روش مكش خاك (soil suction ):  با ايجاد مكش از طريق لوله هاي تعبيه شده از زير ساختمان رادن تجمع یافته به هواي آزاد منتقل می گردد.

•    ايجاد فشار مثبت در خانه : اين روش با به كارگيري يك فن به منظور ايجاد يك جريان هوا به داخل زير زمين و طبقات تحتاني از طبقات فوقاني يا از خارج انجام مي گيرد.

•    تهويه هوا به طور طبيعي: باز كردن پنجره ها ، درها و تعبيه مجاري خروج هوا (Vent) در طبقات تحتاني
•    استفاده از یک چاهک فاضلاب کوچک (Sump) در زیر ساختمان و اتصال آن به یک لوله همراه با مکش هوا به خارج توسط یک هواکش با قدرت کم
•    رنگ آمیزی دیوارها با استفاده از رنگهای غیر قابل نفوذ